06-25-2018, 05:24 PM
Solaryum Sağlık için zararlımıdır, Solaryumun zararları nelerdir, Solaryumun faydası varmıdır
Solaryum, teni bronzlaştırmak için ultraviyole ışınlarını kullanan cihazlara verilen isimdir. Genellikle kabin şeklinde olan ve içine girilebilen bu ekipmanlarda geçirilen 5 – 10- 15 dakikalık seanslar sayesinde yapay bronzlaşma sağlanmaktadır. Solaryum ifadesi bronzlaştırmak için ultraviyole ışınlar kullanan yataklar ve ayak kabinleri için kullanılmaktadır.
Bu yataklar(kabinler) büyük oranda UVA radyasonları, bir miktar da UVB radyasyonları saçmakta olan floresan lambalar kullanmaktadır.Bu ışınların güneşten ya da bir solaryum cihazından geliyor olması bir şey değiştirmez. Ultraviyole ışınlar güneşten de gelse, bir solaryum kaynağından da gelse çeşitli deri rahatsızlıklarına, deri kanserineve deride erken yaşlanmaya sebebiyet verebilmektedirler.
Güvenli bronzlaşma diye bir olgu yoktur! Solaryumdaki ultraviyole ışınlar deri kanseri geliştirme riskinizi arttırır. Solaryumlar göz yaralanmalarına, deride güneş yanıkları, tahriş, kızarıklık ve kabarıklık gibi ani görülen hasarlara sebep olabilirler. Solaryum ile kazanılan bronzluk sizleri güneşten korumaz. Solaryum ile bronzlaşmış olsanız dahi dışarı çıkıp güneşin doğal ultraviyole ışınlarına maruz kaldığınızda cildiniz hasar görmeye yatkındır.
Deri rahatsızlıkları ve solaryum kullanımı arasındaki ilişkinin ortaya konması, güneş ışınları ile deri rahatsızlıkları arasındaki ilişkinin ortaya konmasından daha geç olmuştur. Bunun nedeni solaryumun görece daha yeni bir fenomen olması ve hayatımıza sonradan dahil olmasıdır. Ticari olarak solaryum salonlarının açılması Amerika Birleşik Devletleri’nde 1970’lerin sonralarında olmuştur. 1990’lı yılların sonlarından itibaren ise pek çok bilimsel veri, solaryum cihazlarının kullanımı ile kanser çeşitlerinin tümü arasındaki ilişkiyi kanıtlamışlardır.
Güneş kaynaklı ultraviyole ışınlarının zararları hakkında kamuya yönelik eğitsel kampanyalar, insanların deri kanseri ve güneşin ultraviyole ışınlarından kaynaklı rahatsızlıklar konularında bilinçlenmesine sebep olmuş ve onlara farkındalık kazandırmıştır. Ancak hala bazı insanlar bronzlaşmanın sağlıklı olduğuna inanmaktadırlar.
Ultraviyole ışınlar derinizi nasıl etkiler?
Derinin üst kısmı olan ve epidermis denilen katmandaki deri hücreleri melanin olarak adlandırılan bir pigment üretirler. Bu pigment deriye doğal rengini kazandırır. Deri ultraviyole ışınlara maruz kaldığı zaman daha fazla melanin üretilir. Böylece deri daha koyu ve bronzlaşmış bir hal alır. Deride bronzluk ultraviyole ışınlarının verdiği hasarın bir işaretidir, sağlıklı bir vücudun göstergesi olamaz.
Güneş yanıkları olmadan edinilmiş bir bronzluk da deri hasarlarına, erken cilt yaşlanmasına ve deri kanserine sebep olabilir. Ultraviyole ışınlar, DNA’ya onarılamaz hasarlar verebilir. Solaryumdan veya güneşten kaynaklı bir ultraviyole ışına her maruz kalınış, deri kanseri geliştirme riskinizi arttıracaktır.
Çok açık deri rengine sahip insanlar bu konuda çok daha dikkatli olmalıdır. Süresinden bağımsız olarak herhangi bir güneş banyosu bronzlaşmaya değil deride yanıklara ve hasarlara sebep olacaktır. Güneş altında bronzlaşamayan ve yanıklarla karşılaşan insanlar benzer şekilde solaryumla da bronzlaşamazlar.
Solaryum sağlıklı ve güvenli bir bronzlaşma anlamına gelmez!
Solaryumun bronzlaşmanın güvenli bir yolu olduğu ve solaryumla bronzlaşanların güneşin ultraviyole ışınlarından daha çok korundukları birer mittir. Solaryum bronzlaşması deri hücrelerinin DNA’larına zarar görmemesi için bir koruma sağlamazlar. Deri hücrelerindeki DNA’ları, gözle görülebilecek herhangi bir deri hasarı olmaksızın da zarar görebilmektedirler. Araştırmalar, solaryum kullanımının deri kanseri riskini arttırdığını ve derinin erken yaşlanmasında payı olduğunu göstermiştir.
Solaryum kullanan insanlar damelanoma denilen cilt tümörlerinin görülme ihtimali kullanmayanlara göre yüzde 20 daha fazladır. Bu ihtimal, eğer solaryuma 35 yaşından evvel maruz kalınmışsa yüzde 59’a çıkmaktadır. Solaryum kaynaklı melanomaların görülmesi, solaryum kullanımının sıklığı arttıkça artmaktadır. Yine, erken yaşlarda solaryum kullanımı melanoma görülme riskini arttırıcı bir etkendir.
Solaryum kullanımı ile beraber diğer cilt kanseri türlerinin görülme ihtimali de artmaktadır. Solaryum ışınlarına maruz kalan bireylerde skuamöz hücreli karsinom görülme ihtimali bu ışınlara maruz kalmayan bireylere göre yüzde 67 oranında artarken, bu artış bazal hücreli karsinoma için yüzde 29 olmaktadır.
UVA Radyasyonu ve Solaryumlar
Solaryumlar, bir yaz gününde gün ortasında güneşten gelen ultraviyole ışınlarından 3 kat daha güçlü ultraviyole radyasyonu yayarlar. Bu 36 seviyesinde bir ultraviyole ışınına tekabül etmektedir ve yaz güneşi en fazla 12 seviyesinde ultraviyole ışını yaymaktadır.
UVA radyasyonu bir solaryumda yayılan radyasyonun çoğunluğunu oluşturur.Bu radyasyon derinin en derin tabakasına kadar nüfuz ederek
Deride bozulmalar
Erken yaşlanma, kırışıklık ve derinin elastik yapısını yitirmesi
Derideki kolajen seviyelerinde azalma
Deride lekelenme ve pigmentasyon
Gibi problemlere sebep olabilir. UVA ışınlarının fazlası güneş yanıkları, deri hücrelerinde genetik bozukluklar ve deri kanserine sebep olabilir.
Bazı kozmetikler ve reçete gerektiren ilaçlar kişinin UVA’ya olan hassasiyetini arttırabilir. Bu ilaçların arasında bazı antibiyotikler, yüksek tansiyon için yazılan ilaçlar, anti-depresanlar, deri için verilen bazı ilaçlar, bağışıklık sistemini zayıflatan ilaçlar (organ transferleri sonrası kullanılanlar gibi), nonsteroidantiflamatuar ilaçlar gösterilebilir.
Solaryuma girerken aynı zamanda yukarıda bahsedilen ilaçları ve kozmetikleri kullanmak ciddi güneş yanıklarına sebebiyet verebilir. Yine bu ikisinin beraber kullanılması kaşıntılı ve ağrılı döküntülere, sonrasında ise deride kabarıklıklara, koyu lekelenmelere ve gözde hasarlara sebep olabilirler.
UVB Radyasyonu ve Solaryum
Solaryumdan salınan UVB radyasyonu UVA radyasyonlarından bile tehlikelidir. En üstteki deri tabakasına nüfuz eder ve deri yanıklarının ve deri kanserinin başlıca sebebidir. Solaryuma girerek maruz kalınan UVB radyasyonu deride tahriş, kuruluk ve kaşıntı gibi problemlerin de oluşmasına sebebiyet verebilir.
Deri Kanseri ve Solaryum Kullanımının Diğer Bazı Zararları
Deri güneşe veya solaryuma her maruz kalışında hayat boyu maruz kalınan toplam ultraviyole dozu da artmış olur. Zamanla bu zararlar birbirlerine eklenerek aşağıdaki problemlerin görülme risklerini artırır:
Deri kanseri: Yakın zamana kadar sadece UVB’nin deri kanserine yol açtığı sanılıyordu. Ancak şu anda hem UVB’nin hem de UVA’nın deri kanserinin oluşma riskini arttırdığını biliyoruz.
Gözde hasar: Gözler solaryum sırasında UVA’ya maruz kalırsa, gözün önündeki transparan tabaka olan korneave konjunktiva denilen, gözün beyaz kısmı ile göz kapağı arasında kalan mucous kaplaması iltihaplanabilir, görüş hasara uğrayabilir, katarakt ve geçici körlük riskleri artabilir.
Deri tahrişleri: Solaryum kullanan insanların yüzde 50 kadarı derilerinde küçük kızarıklıklar, kaşıntı, kuruluk ve mevcut döküntülerde büyüme görmektedirler.
Güneş yanığı: Solaryuma girmenin zararları arasında deride yanıklar ve kabarıklıklar da vardır.
Deride hasar: Deri uzun vadede geri döndürülemez bir şekilde erken yaşlanabilir ve deri kanseri gözlemlenebilir.
Bağışıklık sistemine olan etkileri: Solaryum kaynaklı UV radyasyonları vücudun bağışıklık sisteminde de değişikliklere sebep olabilir. Bu değişimlerin vücuda etkileri henüz tam olarak bilinmemektedir.
Bağımlılığa neden olabiliyor: Sigara gibi diğer kanserojen şeylere benzer olarak solaryum endorfin, rahatlama ve iyi hissetme sağlayarak bağımlılık yaratabiliyor.
D Vitamini Üretebilmek İçin Solaryuma Gerek Yoktur
Sağlıklı kemiklere sahip olabilmek için D vitamini şarttır. Vücudumuz, derimiz ultraviyole ışığına maruz kaldığında D vitamini üretmektedir. Bu belli bazı yiyeceklerde de bulunmaktadır. Genelde insanlar çok az bir süre güneş ışınlarına maruz kaldıklarında D vitamini üretebilmek için gerekli ışınları almaktadırlar. Bu nedenle bu vitaminleri üretebilmeniz için solaryuma girmenize gerek yoktur.
Solaryum Riskinden Kaçının
Bronzlaşmış bir deri sağlıklı bir deri değildir. Derinizin doğal rengiyle barışık olun ve onla gurur duyun. Derinize şimdiden özenle bakarsanız, yaşlanma etkilerini geciktirir ve deri kanseri riskiniz azaltır. Eğer mutlaka bronzlaşmanız gerekli ise sahte ultraviyole ışınlar barındırmayan sahte bronzlaşma ürünleri kullanmak daha faydalı olabilir. Ancak unutulmamalıdır ki bu ürünler de sizleri ultraviyole ışınlardan korumayacaktır.
Solaryum ve Yasaklar
Solaryum Avustralya ve Brezilya gibi ülkelerde tamamen yasaklanmış olup, Belçika, Almanya, İngiltere gibi pek çok ülkede ise 18 yaş altındakiler için solaryum yasaklandı. Türkiye’de de 18 yaş sınırını kanunlaştırmak için 2015 yılında çalışmalara başlanışmış ancak henüz sonuçlandırılmamıştır.