+- Tiryaki Board (https://tiryakiboard.com)
+-- Forum: GENEL KÜLTÜR BİLGİLERİ (https://tiryakiboard.com/forumdisplay.php?fid=10)
+--- Forum: YAZARLAR BÖLÜMÜ (https://tiryakiboard.com/forumdisplay.php?fid=246)
+---- Forum: Duymadiklarimiz (https://tiryakiboard.com/forumdisplay.php?fid=256)
+---- Thread: Dinamo Nedir? (/showthread.php?tid=20986)
Dinamo Nedir? - RasitTunca - 05-22-2023
DiNAMO NEDiR?
Elektrik, dünyamızı aydınlatan, evlerimizi ısıtan, yemeklerimizi pişiren ve cep telefonlarımızı şarj eden bir enerji türüdür. Elektriği anlamak için önemli olan atomdur. Bir atom, herhangi bir maddenin en küçük parçasıdır. Bir atomun içinde, pozitif yüklü protonlardan ve negatif yüklü nötronlardan oluşan bir çekirdek vardır. Elektronlar çekirdeğin etrafında yörünge adı verilen yollarda uçarlar. Proton ve elektron sayıları eşit olmadığında elektrik oluşur. Elektronlardan daha fazla proton varsa, pozitif bir yük yaratılır. Protonlardan daha fazla elektron varsa, negatif bir yük oluşur.
HAREKET HALİNDE
Hareket eden elektrik yükü akım olarak bilinir ve elektronların aynı yönde hareketi olarak tanımlanabilir. Akım, amper (A veya amper) adı verilen birimlerle ölçülür. Akım, yalnızca kesintisiz bir döngü - bir elektrik devresi - etrafında hareket edebiliyorsa akacaktır. Yükün hareket etmesi için onu itecek bir kuvvete de ihtiyacı vardır. Bir pil (aşağıya bakın) bu gücü sağlayabilir. Bir akımın elektriksel itişi volt (V) cinsinden ölçülür.
ORADA DUR!
Her şey elektriğin içinden geçmesine izin vermez. Örneğin, elektrik metalden veya sizden geçebilir, ancak kauçuktan geçmesi çok zor olacaktır. Metal bir iletkendir, yani bir akımın geçişine izin verir. Kauçuk bir yalıtkandır, yani bir akımın geçişini engeller. Bir şeyin elektriğin ne kadar kolay akmasına izin verdiği dirençle ölçülür. Yalıtkanların direnci yüksektir, ancak iletkenlerin direnci düşüktür. Direnç, ohm (Ω) adı verilen birimlerle ölçülür.
İNŞA ETMEK
Elektriğin akması gerekmez. Bir maddenin yüzeyinde oluşabilir. Bu tür elektriğe statik elektrik denir. Şişirilmiş bir balonu saçınıza veya kazağınıza sürmeyi hiç denediniz mi? Birkaç saniye ovalar ve sonra bırakırsanız, size yapışacaktır. Ayrıca saçlarınızı diken diken edebilir! Balonu saçınıza ya da yünlü bir kazağa sürdüğünüzde, saçtaki ya da yündeki elektronları yörüngelerinden dışarı atıyorsunuz. Elektronlar, elektron kazandığı için negatif yüklü hale gelen balonun yüzeyinde toplanır. Saçınız veya yününüz elektron kaybettiği için pozitif yüklüdür. Pozitif ve negatif yükler birbirini çektiği için balon size yapışır.
GÖKYÜZÜNÜ AYDINLATMAK
Statik elektrik, bazen bir fırtına sırasında gördüğünüz inanılmaz şimşeklerin nedenidir. Bir fırtına bulutunun içinde, küçük su ve buz damlaları birbirine sürtünür. Bu, atlama telinize bir balon sürterek elektrik yükü oluşturmanız gibi elektrik yükü oluşturur. Yük, güçlü şimşek çakmaları olarak diğer bulutlara veya yere atlaması için yeterli enerji olana kadar artar ve yükselir. Aslında, karanlık bir odada yünlü bir kazağı çıkarırsanız duyabileceğiniz ve bazen görebileceğiniz kıvılcımlar minicik şimşeklerdir!
PİL NEDİR?
Elektriği depolamanın bir yolu, onu bir bataryada tutmaktır. Bir pilin içinde, kimyasal bir reaksiyon pozitif (+) ve negatif (-) uçlarda pozitif ve negatif elektrik yükleri oluşturur. Pilin içindeki kimyasallar bittiğinde artık şarj üretilmeyecek ve pil artık çalışmayacaktır. Pildeki elektriği kullanmak için her terminale bir kablo bağlanmalıdır. Bu teller daha sonra örneğin kesintisiz bir devre oluşturmak için bir ampule bağlanabilir.
ELEKTROMANYETiZM
Elektromıknatıslar hakkında konuşmadan önce manyetizmanın ne olduğunu bilmemiz gerekir. Manyetizma, nesneler arasında çekime veya itmeye neden olan kuvvettir. Mıknatısların kuzey ve güney kutbu vardır. Bir mıknatıstaki atomların hepsi aynı yönü gösterir. Demir çivi gibi bazı metal nesnelerin mıknatıs gibi davranması sağlanabilir. Bir elektromıknatıs yapmak için, bakır tel çivinin etrafına sarılmalı ve ardından bir pile bağlanmalıdır. Elektrik, atomları aynı yönde sıralar ve çivinin etrafında geçici bir manyetik alan oluşturur. Elektrik akımı durduğunda, manyetizma da durur. Çoğu elektrik motoru elektromıknatıs kullanarak çalışır; motorsuz bir dünya hayal edebiliyor musunuz?
EVİMİZDE KULLANMAK İÇİN ELEKTRİK NASIL OLUŞUR? DiNAMO NEDiR?
Kullandığımız elektriğin çoğu elektrik santrallerinden geliyor. Bir elektrik santralinde su, kömür, gaz veya petrol yakılarak veya nükleer reaksiyonlardan elde edilen enerjiyle kaynatılır. Kaynayan sudan çıkan buhar, jeneratör adı verilen devasa bir dinamoya güç sağlayan türbinleri döndürür. Jeneratörde, bir elektromıknatıs bir tel bobinin içinde döner. Bu, tel bobininde elektrik oluşturur.
Dinamo, hareket enerjisini içindeki mıknatıs ve bobin sayesinde elektrik enerjisine dönüştüren bir araçtır.
Dinamoyu bulan kişi "Michael Faraday", Elektromanyetik kuramları keşfetti, bir buhar makinesi ile bakır bir plakayı bir mıknatısın yarattığı manyetik alan içinde döndürerek elektrik üretti.
Dinamo günlük hayatta her yerde vardır; otomobillerde, bisiklet vb... Dinamolar hidroelektrik santrallerinde kullanılır, su türbinlerine bağlıdır ve su türbine çarpınca hareket enerjisi oluşur. Hareket enerjisi de dinamo yardımıyla elektrik enerjisine dönüştürülür.
Dinamonun temel çalışma prensibi manyetik akı değişimiyle oluşur.Manyetik akıyı kısa bir örnekle özetleyecek olursak; kare şeklinde tepsi benzeri bir tel levha düşünün, eğer ben bu tel levhayı manyetik alan içerisinde tel levhanın kenarı gelecek bir biçimde döndürürsem birim alan düşen manyetik alan azalacaktır dolayısıyla bu farklılık sonucu alternatif akım yani evde kullandığımız elektrik oluşur. İşte bu dönme hareketi içinde suyun hareketine gibi etkenlere ihtiyaç vardır.
ELEKTRİK EVİMİZE NASIL GELİYOR?
Elektrik, elektrik santrallerinden ihtiyaç duyulan her yere kalın kablolarla taşınır. Kablolar yer altına gömülür veya direklerle yerden yüksekte tutulur. İnanılmaz bir 500.000 volt taşıyabilirler. Bu voltaj 110 ile 240 volt arasına düşürülerek evlerimizde kullanılabilir. Buna rağmen, elektrik hala çok tehlikeli olabilir. Asla ellememeye özen göstermek önemlidir.
üç fazlı makine
Üç fazlı bir makine, mekanik enerjiyi üç fazlı akıma veya üç fazlı akımı mekanik enerjiye dönüştürür . Elektrik jeneratörü veya elektrik motoru olarak çalıştırılabilir . Üç fazlı motor, üç fazlı alternatif akımla çalışan bir elektrik motorudur .
Üç fazlı motorlar, üç fazlı alternatif akım veya “üç fazlı akım” ile çalıştırılır . Bu akım türü , zamanlaması diğer iki iletken geriliminden önce veya sonra 120° kaymış olan üç ayrı iletkende kendi periyodik olarak değişen gerilimini taşır.
Her biri üç fazlı sistemin bir iletken voltaj fazına sahip üç elektromıknatıs bobini beslerseniz , her bobinde zamanlaması, voltaj eğrisi gibi, bir periyodun üçte biri kadar dengelenen bir manyetik alan üretilir. diğer bobin alanları.
Bu üç bobin birbirine bir daire şeklinde düzenlenirse, ayrı bobin manyetik alanları, aynı boyutta olan ancak üç fazın frekansına veya periyot tekrarına göre yönünü sürekli değiştiren toplam bir manyetik alanla sonuçlanır. akım _ Bu toplam manyetik alan, frekans tarafından verilen tam hızda "döner". Üç fazlı akımın (veya 50 Hz ) saniyede 50 periyot değişimi ile manyetik alan da kendi etrafında saniyede 50 kez (dakikada 3000 defaya karşılık gelir) döner.
Bu dönen manyetik alana, merkezi olarak yerleştirilmiş bir eksen üzerinde manyetik bir nesne, örneğin bir çubuk mıknatıs veya basit bir demir gövde getirirseniz , rotor olarak da bilinen koşucu da dönecektir.
Üç fazlı makinelerin çeşitleri senkron ve asenkron makineler olmak üzere iki ana gruba ayrılır. Bu gruplar, aşağıdaki şemada gösterildiği gibi farklı rotor tiplerine ayrılmıştır:
senkron makine
Üç fazlı senkron makine
Senkron makinelerde rotor her zaman dönen alanla senkron olarak döner . Rotor tipine bağlı olarak, turbo jeneratörlerde kullanılanlar gibi çıkıntılı olmayan kutuplu rotorlar ile yavaş çalışan çıkıntılı kutuplu makineler arasında bir ayrım yapılır . Her ikisi de elektriksel olarak uyarılır . Daimi mıknatıslı sürekli uyarmalı senkron makineler özel bir durumu temsil eder.Bu alan aynı zamanda çalışması için kendi elektronik komütasyonlarına ihtiyaç duyan fırçasız DC motorları da içerir.
Asenkron makine
Üç fazlı asenkron makine
Üç fazlı asenkron makineler, sincap kafesli ve kayma halkalı rotor tasarımlarıyla mevcuttur .
Sincap kafesli rotor ile rotor gövdesindeki akım iletkenleri kısa devre edilir. Benzer şekilde tasarlanmış kayar halkalı rotor durumunda, akım iletkenleri kayar halkalar aracılığıyla dışarıya bağlanır , bu da çalışma davranışını etkilemek için rotor devresine ek direnç uygulanabileceği anlamına gelir. Her iki makine tipinde de statorun dönen alanı, rotorun iletken döngülerinde bir akım akışına ve buna neden olan manyetik alana karşı çıkan bir manyetik alana neden olur. Ortaya çıkan kuvvetler rotor üzerinde bir tork uygular. Stator alanının dönmesine izin verilirse, yukarıda açıklanan etki nedeniyle rotoru kendisiyle birlikte 'sürükler'. Kaçınılmaz olarak rotor, stator dönüş alanından biraz daha düşük bir hıza sahiptir; buna kayma denirbelirlendi. Rotor ve dönen alan senkronize olarak çalıştığında, artık endüksiyon yoktur ve iletilebilen tork neredeyse sıfırdır.
dönme yönünün tersine çevrilmesiDüzenlemek
Dönüş yönünü değiştirmek için stator dönüş alanının dönüş yönü değiştirilmelidir. B. Dış iletkenler L1 ve L3. Bunun için ortak bir devre, ters kontaktör devresidir .
Pratik kullanımda U2, V2 ve W2 motor terminalleri köprülenir ve
sağ döner alan ile: L1 - U1, L2 - V1 ve L3 - W1
sol döner alanla: L1 - W1, L2 - V1 ve L3 - U1
bağlı.
Statorun bobin düzeni
Üç telli sistemde bir daire içinde düzenlenmiş bobinler.
Bobinin çıkış hatları birbirine bağlanabilir çünkü simetrik bir yükle akımların toplamı her zaman sıfırdır.
Üç bobinin etkisi, stator gövdesinin çevresi üzerinde zıt çiftler halinde ve daha büyük sayılarda dağıtılarak çoğaltılabilir. Her bir bobin çifti doğrudan şebeke frekansı f ile üç fazlı akımdan beslenirse , hızda bir değişiklik olmaz. Bununla birlikte, üç akım fazının her biri için birkaç bobin çifti seri olarak bağlanırsa ve stator çevresi boyunca eşit olarak dağıtılırsa, ortaya çıkan stator manyetik alanının hızı n, ilgili bobin çiftlerinin sayısına göre azalır .
N = F N e T Örneğin P n={\frac {f_{{\mathrm {Netz}}}}{p}}
Bu önlem, düşük hızlar ve özellikle yüksek yüklerle sessiz ve düzgün çalışma gerektiğinde gerçekleştirilir. "Tek kutuplu" üç fazlı makineler için standart hızda bir artış, yalnızca frekansı artırarak veya dişliler kullanarak mümkündür .
Örnek: Faz başına seri bağlanmış ve stator boyunca 50 Hz akım frekansında dağıtılmış dört çift bobinli bir motorda, ortak ölçü birimlerinde devir sayısı N :
N = 50 Hz × 60 s/dak : 4 çift bobin = 3000 : 4 / dak = 750 / dak
Demir çekirdek
Verimlilikteki diğer bir artış, hem rotorun hem de statorun bobin sargılarının uygun şekilde şekillendirilmiş bir demir çekirdeğe gömülü olmasından kaynaklanır. Demirin geçirgenliği, manyetik akıda ve dolayısıyla etki eden itici güçler ve torklarda da bir artışa yol açar .
Pratik uygulama için, demir çekirdek kesitleri her zaman ince ve yalıtımlı dinamo levhadan damgalanır ve kompakt bir çekirdek halinde birleştirilir. Bu, ( trafo durumunda olduğu gibi ) demir çekirdekte meydana gelen girdap akımlarını ve bunların neden olduğu kayıpları zayıflatmak için yapılır.
Asenkron motorların rotor demir çekirdeğindeki sarım yuvaları, basitlik adına, demir çekirdeğin dış çevresinde elektriksel olarak kısa devreli bir alüminyum iletken kafes oluşturulacak şekilde üretim sırasında alüminyum ile doldurulur. Bu döküm işlemi sırasında soğutma fan kanatları genellikle aynı anda dökülmektedir.
Konut
Tasarım B5'te (flanş) 8 kW'lık üç fazlı asenkron motor muhafazası
Kapalı mahfaza, stator çekirdeğini, rotor mili yataklarını ve elektrik bağlantı cihazlarını yalnızca korumaya değil, aynı zamanda güvenli ve güvenli bir şekilde tutmaya da hizmet eder . Bağlantı parçalarıyla birlikte mahfaza, rotor tarafından tahrik edilen nesneye karşı bir baskı yatağı görevi de görür.
Özellikle büyük motorlarda mahfazanın bir diğer önemli işlevi de ısı dağılımıdır . Bu amaçla, harici soğutma kanatçıkları havalandırma ile soğutulur veya dökme metal gövdeye entegre edilmiş soğutma kanallarından su akışı sağlanır.
DINAMONUN YAPISI