+- Tunca-Forum (https://tiryakiboard.com)
+-- Forum: DİNİ İSLAMİ BİLGİLER (https://tiryakiboard.com/forumdisplay.php?fid=8)
+--- Forum: iSLAMi BiLGiLER (https://tiryakiboard.com/forumdisplay.php?fid=187)
+---- Forum: ibadetlerimiz Hakkında Bilgiler (https://tiryakiboard.com/forumdisplay.php?fid=193)
+---- Thread: Safların Tertibi ve İmamın Arkasında Namaz Kılanların Durumu (/showthread.php?tid=27724)
Safların Tertibi ve İmamın Arkasında Namaz Kılanların Durumu - RasitTunca - 06-18-2024
Safların Tertibi
İmama uyan bir kişi ise ökçesi imamın ökçesinden biraz geride olmak
üzere imamın sağında durur. Solunda veya arkasında durması mekruh-
tur. İmama uyan sadece bir kadın olursa, imamın arkasında durur. Bir
erkek ile bir kadın ise erkek imamın sağına, kadın arkasına durur.
İmama uyan cemaat birden fazla yani iki veya daha çok ise imamın
arkasında durur. Cemaatin sayısı çoğalınca saflar şöyle düzenlenir:
1. Önce erkekler,
2. Sonra erkek çocuklar,
3. Daha sonra da kadınlar.
Ayrıca safların düzgün olması, safta bulunanların sık durması ve
arada açık yer bırakılmaması gerekir. Safların sık ve düzgün olması
imam tarafından cemaate hatırlatılır. Safların en faziletlisi birinci saftır.
Sonra ikinci saf, ondan sonra da üçüncü saftır. Böylece devam eder.
5. İmamın Arkasında Namaz Kılanların Durumu
İmama uyarak namaz kılan kimseye “Muktedi” denir. Muktedi üç
kısımdır:
1. Müdrik: Namazın her rekâtını imam ile beraber kılan kimseye
denir.
2. Lahik: Namaza imam ile beraber başladığı hâlde, uyku, sıkı-
şıklık ve abdest bozulması gibi sebeplerle cemaati tamamen veya kıs-
men kaçıran kimseye “lahik” denir. Lahik, kaçırdığı şeylerde Kur’an
okumaz, sehiv secdesi de yapmaz. Önce mümkünse geçirdiği rekâtları
veya rükünleri yapar, sonra imama uyarak onunla selam verir.
Geçirdiklerini yerine getirdiği takdirde imama yetişemeyeceğini
anlarsa hemen imama uyar. İmam namazı bitirince kendisi kaçırdığı
rekâtları veya rükünleri yapar, yerine getirir.
3. Mesbuk: İmama, ilk rekâtın rükûundan sonra uyan kimseye denir.
Mesbuk, imam selam verdikten sonra kılacağı rekâtlarda kıraata
göre, namazının evvelini, oturuşa göre de namazının sonunu yerine
getirerek yetişemediği rekâtları tek başına kılar.
6. Namazın Cemaatle Kılınışı
Namazın Birinci Rekâtında İmama Uyanların Durumu
İmamın peşinde cemaatle namaz kılan kimse hem kılınacak nama-
za, hem de imama uymaya niyet eder. Örnek olarak öğle namazının
farzının nasıl kılınacağını görelim:
Şöyle niyet eder: “Niyet ettim Allah rızası için bugünkü öğle nama-
zının farzını kılmaya, uydum imama.”
Cemaatle kılınan bütün namazlarda imama uyan kimse niyetin so-
nunda “Uydum imama” cümlesini ilave eder.
İmam tekbir alınca, cemaat da hemen onun peşinden tekbir alarak elleri-
ni bağlar ve gizlice “Sübhâneke”yi okuyup susar. Cemaat “Sübhâneke”den
başka, rekâtların hiçbirinde ayakta bir şey okumaz, sadece açıktan oku-
nan namazlarda, imam Fâtiha’yı bitirince gizlice “âmin” der.
Rükûa varınca cemaat burada, üç kere “Sübhâne Rabbiye’l-azim”
der. İmam “Semiallâhü limen hamideh” diyerek ayağa kalkınca cemaat
ayakta “Rabbenâ leke’l-hamd” der.
Secdelerde de üç kere “Sübhâne rabbiye’l-âlâ” söyler.
Oturuşlarda imamla birlikte cemaat da Ettehiyyâtü, Allâhümme
Salli, Allâhümme Bârik’i okur ve yine imamla beraber selam verir.
İmamın peşinden cemaatle namaz kılan kimse, tekbir alırken, rükûa
varırken, rükûdan kalkarken, secdeye giderken, secdeden kalkarken
ve selam verirken imamı takip edecek, ondan öne geçmeyecektir.
Bir rekâtın rükûunda yani imam rükûdan henüz doğrulmadan
ayakta niyet edip tekbir alan ve rükûda imama yetişmiş olan kimse, o
rekâta yetişmiş sayılır.
a) İkinci Rekâtta İmama Uyanların Durumu
Birinci rekâtın rükûuna yetişemeyen kimse, yetiştiği yerde niyet
ederek tekbir alır ve imama uyar. İmamla beraber namaza devam eder.
Son oturuşta, “Ettehiyyâtü”yü okuyup imamın selam vermesini bekler.
İmam sağ tarafa selam verince kendisi yetişemediği rekâtı tek başına
kılmak üzere selam vermeden “Allâhu Ekber” diyerek ayağa kalkar,
Sübhâneke, Eûzü Besmele, Fâtiha ve bir sure okur. Ondan sonra rükû
ve secdeleri yaparak oturur. Ettehiyyâtü, Allâhümme Salli, Allâhümme
Bârik ile Rabbenâ Âtinâ... duasını okur. Önce sağa, sonra sola selam
vererek namazı bitirir.
b) Üçüncü Rekâtta İmama Uyanların Durumu
Dört rekâtlı bir namazın üçüncü rekâtında imama uyan kimse,
son oturuşta “Ettehiyyâtü”yü okuyup imamın selam vermesini bekler.
İmam sağ tarafa selam verince kendisi selam vermeyerek “Allâhu Ek-
ber” deyip ayağa kalkar ve yetişemediği iki rekâtı şöyle tamamlar:
“Sübhâneke”, “Eûzü Besmele” ile “Fâtiha” ve bir de sure okuyup bi-
lindiği gibi rükû ve secdelerini yaptıktan sonra “Allâhu Ekber” diyerek
ayağa kalkar. Besmele ile Fâtiha ve sureyi okuyup yine rükû ve secde-
leri yaptıktan sonra oturur. Ettehiyyâtü, Allâhümme Salli, Allâhümme
Bârik ve Rabbenâ Âtinâ... duasını okuyup sağa ve sola selam vererek
namazını tamamlamış olur.
Üç rekâtlı olan akşam ve vitir namazlarının üçüncü rekâtında ima-
ma uymuş olan kimse, imamla beraber o rekâtı kılar. “Ettehiyyâtü”yü
okuyup imamın selam vermesini bekler. İmam, sağ tarafa selam ve-
rince kendisi selam vermeyerek “Allâhu Ekber” deyip ayağa kalkar.
Sübhâneke, Eûzü Besmele ile Fâtiha ve bir sure okuyarak rükû ve
secdeleri yapıp oturur. Burada yalnız “Ettehiyyâtü”yü okur ve “Allâhu
Ekber” diyerek ayağa kalkar. Besmele ile Fâtiha ve bir sure okuyup
rükû ve secdeleri yaptıktan sonra oturur. Ettehiyyâtü, Allâhümme Sal-
li, Allâhümme Bârik, Rabbenâ Âtinâ... duasını okuyup sağa ve sola
selam verir ve namazı bitirir.
c) Dört Rekâtlı Bir Namazın Dördüncü Rekâtında İmama
Uyan Kimse
Yine imamla beraber o rekâtı kılar ve son oturuşta “Ettehiyyâtü”yü
okuyup bekler. İmam sağ tarafa selam verince kendisi selam vermeyip
“Allâhu Ekber” diyerek ayağa kalkar. Burada Sübhâneke, Eûzü Besme-
le ile Fâtiha ve bir sure okur. Sonra rükû ve secdeleri yapıp oturur ve
yalnız Ettehiyyâtü’yü okuyup ayağa kalkar. Ayakta Besmele ile Fâtiha
ve bir sure okur ve usûlüne uygun olarak rükû ve secdeleri yapıp otur-
maksızın ayağa kalkar. Yalnız Besmele ile Fâtiha’yı okuduktan son-
ra rükû ve secdeleri yapar ve oturur. Ettehiyyâtü, Allâhümme Salli,
Allâhümme Bârik, Rabbenâ Âtinâ... duasını okuyup sağa ve sola selam
verir ve namazı tamamlamış olur.
Son rekâtın rükûundan doğrulduktan sonra imama uyan kimse,
imam sağ tarafa selam verince, “Allâhu Ekber” diyerek ayağa kalkar,
baştan sona bütün rekâtları kılarak namazı tamamlar.
Kaynak
Diyanet islam ilmihali