+- Tunca-Forum (https://tiryakiboard.com)
+-- Forum: DİNİ İSLAMİ BİLGİLER (https://tiryakiboard.com/forumdisplay.php?fid=8)
+--- Forum: iSLAMi BiLGiLER (https://tiryakiboard.com/forumdisplay.php?fid=187)
+---- Forum: Sünnetler Hadisler (https://tiryakiboard.com/forumdisplay.php?fid=307)
+---- Thread: Temel Hadis Kitaplari, Hadis Kaynakları, ve Sahipleri (/showthread.php?tid=8634)
Temel Hadis Kitaplari, Hadis Kaynakları, ve Sahipleri - RasitTunca - 02-26-2020
Temel Hadis Kitaplari, temel hadis kaynakları, ve sahipleri
Sahih-i Buhari
Sahih-i Müslim
Sünen-i Nesai
Sünen-i Tirmizi
Sünen-i Ebu Davut
Sünen-i İbn Mace
Bunlar ehl-i Sünnetin sağlam güvenilir hadisçileridir.
Hadis ilminde hadisler ravisine, senedine, doğruluğuna, geliş şekline göre sınıflara ayrılır.
Esas olarak üç hadis türü vardır:
Sahih (صحيح) hadîs: Ravi ve senet itibariyle kesinlikle şüphesiz gelen hadisler.
Hasen ('حسن) hadîs: Yazılışında kusur bulunan hadisler.
Zayıf (ضعيف) hadîs: Senedinde ve metninde bir illet bulunan hadisler.
Uydurulmuş sözlere ise mevzu denilmektedir.
Hadis, Kur'an'dan sonra ikinci kaynaktır. Kur'an'ın tefsirinde hadis
başlıca kaynaktır. Hadis, sünnetin yaslandığı kaynaktır. İslam
mezheplerinin doğuşunda hadisler farklılıklara yol açan birer fıkıh
usulü kaynağı da sayılır.
İslam'da Kütüb-i sitte denilen temel hadis kitapları:
İmam Buhari
Müslim
Ebu Davud
Tirmizi
İmam Nesâi
İbn Mace'nin yazdığı kitaplardır.
Buhari ve Müslim'e sahihayn denilir, Sahihleri ile meşhur iki hadis
yazarıdır. Diğer dört hadis yazarının kitapları Sünendir. Diğer hadîs
kitabı türleri: Cami, Müsned, Mucem, Müstedrek, Mustahrec, Cüz, Tabakat.
Hadîs ilimleri usul ve esastan meydana gelir: Usuli Hadis, hadislerin
ravisini, senedini, metnini araştıran ilim dalıdır. Hadisi kimin
rivayet ettiğini, hadisin kesintili olup olmadığını, metnin doğruluğunu
araştırır. Alt ilim dalları vardır.
Cerh ve Ta'dil, raviyi redd (cerh) veya duzeltmeyi (tadil) ele alır.
Rical, ravilerin hayatını ele alır.
Hadis ihtilafı, birbiriyle çelişen hadisleri karşılaştırır.
İlelilhadis, hadisin doğruluğunu zedeleyen gizli noktaları aydınlatır.
Sünnet: Hazreti Peygamberin hayat tarzı ve dini mirası, hüküm çıkarılan hadisler,
peygamberin, sonra ashabının, sonra tabiinin, sonra ümmetin örnek aldığı usul
Sünnetullah: Allah'ın hükmü ve yasaları
Metluv vahiy: Kuranı Kerim
Gayri metluv vahiy: Hadisler
Siret: Hazreti Muhammed'in hayatı, ahlakı, dış görünüşü (çoğulu siyer)
Hadis: Hazreti Muhammed'in söz, iş ve takrirleri, ayetlerin tefsiri, haber, Kuran'ın tatbikatı, vahyi gayri metluv
Eser: Ashabın sözlerinin de içinde olduğu hadis
Haber: Kuran, hadis, ashab ictihadı ve diğer bilgilerin tümü
Ashab: Hazreti Muhammed'in zamanında yaşayıp, onunla görüşmüş, müslüman ve aklı başında insanlar
Tabiin: Ashab zamanında yaşayanlar
Tebeut Tabiin: Tabiinden hadis nakledenler
Mütevatir: Hazreti Muhammed'in zamanına şahit olmuş kişilerin ittifakla bildirdikleri söz
Meşhur: Hazreti Muhammed'in zamanında değil, tabiin ve sonrakilerce tevatürle nakledilmiş söz
Vahid Haber: Bir veya birkaç kişinin naklettiği söz (fıkıhta delil hükmüne geçmez)
Gayri sahih: Karışık söz, neshe uğramış (zayıf ama uydurma değildir)
Mevzu: Uydurma, gerçek dışı (nakli bile günahtır)
İstinbat: Hüküm çıkarma
Muhaddis: Hadis bilimci (hadislerin anlamından çok ifade ve sağlamlığına bakar)
Fakih: Hadisin sebebi, siyakı, maksadı ve delaleti ile meşgul olan kişi
İsrailiyat: Mevzu söz, uydurmalar
Sıhhat: Hadiste aranan doğruluk şartı (akla
aykırılık, Kurana aykırılık, İslam'ın ruhuna aykırılık, fıtrata ve
tabiata aykırılık, tarihe aykırılık yönünden)
Kezzabin: Yalancılar
La tectemiu ümmeti aled dalale: Ümmetin, dalalet üzerinde
birleşmeyeceğini ifade eden cümle (topyekün herkes hata yapamaz
anlamında)
Nesh: Bir hadisin diğerinin zorluğunu hafifletmesi
Rivayet: Dedi, rivayet etti, haber verdi, bildirdi ifadeleriyle belirli kişilerin belirli şartlarla bir metni kaynağına götüren zincir
Tedvin: Derleme
Dirayet: Ebu Hanife'nin sıhhat için mana
rivayetini kabul etmemesi, söz zincirinde ravinin şurasını
hatırlamıyorum dediği durum, usul ve metin incelemesi, Ebu Hanife'nin 17
hadise tam intibakı.
İmla: Söyleyerek yazdırma
Tevsik: Doğruluğu kanıtlama
Yemin: Hadis rivayet edene önce yemin ettirmek (Halife Ali'nin uyguladığı bir yöntemdir)
Sika: Güvenilir
Garib: Şaz, bir kişiden gelen nakil
Hadis Rivayet Eden Başlıca Sahabeler
Ebu Hureyre - 5374 hadis
Abdullah ibn Ömer - 2630 hadis
Enes bin Malik - 2286 hadis
Ayşe - 2210 hadis
İbn-i Abbas - 1660 hadis
Cabir bin Abdullah - 1540 hadis
Ebu Said el-Hudri - 1170 hadis.[2]
Hz. Muhammed hakkında hadisleri
Peygamber, "Benden Kur’an haricinde hiç bir şey yazmayınız. Kur'an'dan
başka benden bir şey yazmış olan varsa onu derhal imha etsin. Benden bir
hadis rivayet ediniz; bunun bir mahzuru yoktur; benim söylemediğim bir
şeyi kim bile bile bana isnad ederse, cehennemdeki yerini
hazırlasın."[3] dediği rivayet edilmektedir.
Ne zaman ki, Kur'an-ı Kerim ayetlerinin çoğunluğu nazil oldu; birçok
hafızlar tarafından ezberlendi ve artık başka bir şeyle karışması
hususundaki endişe ortadan kalktı; işte o zaman İslam Peygamberi
Muhammed'in, hadislerin yazılabileceğini ifade ederek, "İlmi (hadisi)
yazı ile tespit ediniz."[4] dediği de rivayet olunmaktadır.