[RasitTunca]

Vahyin Mahiyeti ve Çeşitleri

  Dilcilere göre vahiy, gizli ve süratli söz, işaret ve ilham manala-
rına gelir.
  Vahyin, dinî terim olarak manası, Allah’ın peygamberlerine diledi-
ğini özel bir şekilde bildirmesidir.
      Kur’an-ı Kerim’de34 vahyin çeşitlerinden şu üçü bildirilmektedir:
    a) Allah, dilediklerini dilediği kulunun kalbine doğrudan doğruya çok
çabuk bir şekilde yerleştirir. Buna “Vahy-i Hafî = Gizli Vahiy” veya “Vahy-i
Gayr-ı Metluvv = Kelimeler Hâlinde Okunmayan Vahiy” denir. Peygam-
berimizin, Kur’an-ı Kerim’den başka “Allah Teala şöyle buyuruyor.” dedi-
ği sözleri, bu tür vahiylerdendir ve “Hadis-i Kudsi” diye bilinir.
  Buna göre, “Hadis-i Kudsi”nin manaları, Allah tarafından peygam-
berine vahyedilmiş, o da bunları kendi sözleriyle ifade etmiştir.
  b) Vahyin bir çeşidi de, perde arkasından, peygamberin duyduğu
sözlerdir. Bu tür vahiyde peygamber, bir şey görmeden kendisine vah-
yedilen sözleri işitir. Musa (as.), Tur dağında ağaç arkasından kendisi-
ne vahyedilen Allah sözünü böyle işitmişti.
  c) Melek Cebrail’in (as.) peygamberlere getirdiği vahiydir. Buna “Vahy-i
Metlüvv = Okunarak Kelimeler Hâlinde Gelen Vahiy” denir. Vahyin en
yüksek derecesi budur. Bu bakımdan, vahiy denilince de akla bu gelir.
Kur’an-ı Kerim, peygamberimize böyle nazil olmuştur. Yani Cebrail (as.),
Kur’an-ı Kerim’i kelimeler hâlinde ayet ayet, sure sure getirmiştir.
  Vahiy, sadece peygamberlere mahsustur, peygamberlerden başkası-
na vahiy gelmez.
  Allah’ın veli kullarına bazı hâllerde gelen ilham ile vahyi birbirine
karıştırmamak lazımdır. Esasen velilere gelen ilham, peygamberlere
gelen ilhamdan da farklıdır. Vahiy ile meydana gelen ilim kesindir.
Vahye uymak, herkes için zorunludur. Peygamberler, kendilerine ge-
len vahyi olduğu gibi duyurmakla yükümlüdürler.
    Velilere gelen ilham ise böyle değildir. İlham, vahiy gibi kesin bil-
gi ifade etmez. Allah tarafından geldiği kesin olarak bilinen, Kitap ve
Sünnete de uygun olan ilhama velinin kendisi uyabilirse de bu, baş-
kaları için delil olmaz. Kitap ve Sünnete aykırı olan ilhama ise veli de
uyamaz. Çünkü dinî konularda ölçü, Kitap ve Sünnet’tir.
  Vahiy hakkındaki bu kısa açıklamadan sonra şimdi kitaplarla ilgili
bilgilere geçelim:
  b) İlahi Kitaplar ve Sayfalar
  Allah, yarattığı insanı başıboş bırakmamış, dünya ve ahirette mut-
lu olmasını sağlayacak yolları, peygamberleri aracılığıyla göstermiştir.
Peygamberler de vahiy yoluyla Allah’tan aldıklarını aynen tebliğ etmiş-
lerdir. Peygamberlerin Allah tarafından getirdiklerini ilahi ve semavi
kitaplar oluşturmaktadır.
  Allah tarafından peygamberlere gönderilen kitaplardan bazıları bir-
kaç sayfadan meydana gelen küçük kitaplardır. Bunlara sahifeler anla-
mına gelen “Suhuf’, diğerlerine dört büyük kitap denir.
  Sayfalar:
  10 sayfa, Âdem’e (as.),
  50 sayfa, Şit’e (as.),
  30 sayfa, İdris’e (as.),
  10 sayfa, İbrahim’e (as.) indirilmiştir.
  Bugün bu sayfalardan hiçbiri mevcut değildir.
  Büyük Kitaplar:
  Zebur, Davud’a (as.),
  Tevrat, Musa’ya (as.),
  İncil, İsa’ya (as.),
  Kur’an-ı Kerim de Muhammed’e (sas.) indirilmiştir.

------------

34
42/Şûrâ, 51.

--------------

Kaynak

Diyanet islam ilmihali