[RasitTunca]

Atların Anatoomik Yapısı

AT
Atlar, katır, zebra ve eşeklerle aynı familyadan olan memelilerdir.

AYGIR : Erkek at
KISRAK : Dişi at
YAVRUSU : Tay
PONY : Yavru at değildir, büyümeyen küçük atlardır. Kendi cinslerine göre değişik adlar alırlar.

At renklerine "DON" adı verilir. Başlıca At Donları :

YAĞIZ : Siyah
KIR : Beyaz
DORU : Gövde kahverengi kuyruk ve yeleler siyah
DEMİR KIR : Gri ve Beyaz karışık
AL : Kızıl


Bir kısrağın hamilelik süresi 11 ay dır.
•Bir Atın yüksekliğinin ölçü birimi "El"dir. Bir el 10,5cm.dir. cinslerine göre değişse de ortalama yükseklik 16-17 el'dir.
•At'lar 30 yaşına kadar yaşayabilseler de, ortalama yaşam süreleri 20-25 yıl kadardır. belirlenen En yaşlı At "Old Billy" adında Bir İngiliz moura atıdır ve 62 yıl yaşamıştır.
•Çalışan veya sert zeminde yolculuk eden atların tırnaklarının Nal ile korunması gerekir. Atların tırnakları bizim el ve ayak tırnaklarımız gibi uzar ve kesilmeleri gerekir. Bu nedenle 4-6 haftada bir nalların sökülüp tırnaklar kesildikten sonra yeniden Nal çakılması gerekir.
• Atların, Pony'ler dahil 350 nin üzerinde cinsi vardır.
• Atın 4 doğal yürüyüş şekline; Adeta-Süratli-Dörtnal ve Gallop (Hücum Dörtnal) denir.
• Atın adımlarına "Fule" denir.

OLAĞANDIŞI BİR HAYVAN

At olağandışı bir hayvandır. Ağırlığı neredeyse 1 tonun üzerindedir. 2m.den yüksek ve 6m.den geniş bir engeli atlayabilir. Saatte 64km. hız yapabilir. Olağandışıdır çünkü; tüm bunları ağırlığının %20'sini aşan ağırlıkta bir insanı sırtında taşırken yapabilir.

ATIN KAS ve İSKELET SİSTEMİ

KAS YAPISI :Omurga, bağ sistemi ile desteklenir. Boyun esnektir. (Bağlar kolayca zarar görebilir.) Tendonlar ve bağlar, kaslar gevşediğinde bile kemiklerin aynı hizada durmasını sağlar. Karın kasılarak sırtın yukarı doğru kavis vermesini sağlar.

OMURGA YAPISI:Atın omurgasının oldukça sert bir yapısı vardır. Bu yapı atın ağırlığını taşıması ve arka bacakların kuvveti ile baş edebilmesi için gereklidir. Cidagodan sağrıya kadar uzanan omurların kısıtlı bir hareket kabiliyeti vardır. Eyerin altı ve hemen ardındaki bölgede oluşan kavis önemlidir. Atın kas ve bağ zincirinin iki önemli destek noktası vardır:

1)Lumbosacral Eklem
2)Boynun cidago ile birleştiği nokta

Bu destek noktalarını bir köprünün ayağı olarak düşünürsek, atın sırtı köprünün zeminini oluşturur. Kas zincirinin (köprünün) iki başının herhangi birinden yapılacak bir geri çekme hareketi sırtın (zeminin) yukarı doğru kavislenmesini sağlar. Atın bir köprücük kemiği yoktur. Köprücük kemiği olmadığından atın omurgası ön bacaklara kemikle bağlı değildir, bir kas dokusu ile bağlıdır. Bu kas dokusu atın bir yandan diğer yana hareketini sağlar.

İSKELET YAPISI: Arka bacağın 3 başlıca eklemi, (kalça, diz,sağrı) lumbasacaral eklem ile birleşerek arka ayakları ileri doğru sürüp güç oluşturarak atın sırtını taşımasını sağlar. Boyun omuru boyun çizgisini takip etmez. (Cidagonun hemen ilerisinde sonra erer.)

ATIN DUYULARI

İŞİTME : Atlar ; iletişim kurmak için dokunma, koklama ve işitme duyularını kullanırlar. Özellikle işitme duyuları insanlara oranla çok gelişmiştir. Örneğin ; 25 yaş altı bir insanın duyma kapasitesi 20 Hz. İle 20 KHz. Arasında iken bir atın işitme kapasitesi 55 Hz ile 35 KHz. Arasındadır. Bu da onların bizim duyamayacağımız frekanstaki sesleri duyabildikleri anlamına gelir. Bu da ortada bir neden yokken dikkatlerinin nasıl bir anda dağılıverdiğini açıklar. Aynı zamanda kulaklarını 180 o 'den fazla çevirebilir ve oldukça uzak mesafelerdeki sesleri duyabilirler.

Genellikle atın kulaklarının yönü bize gözlerinin baktığı yönü gösterir. Kulaklar bize, aynı zamanda atın ruh hali hakkında da bilgi verir. Dikilmiş kulaklar, irkilmiş veya ilgisini bir noktaya odaklamış olan bir atın göstergesi iken , ileri doğru uzanmış kulaklar çalışma halinde olan (ör; engel atlama , dresaj vs.) ve dikkatini toplamış yaptığı işten mutlu olan bir atın göstergesidir. At ; korktuğu , ürktüğü, sinirlendiği , veya acı hissettiği zaman kulakları geriye doğru hareket eder. Atlar , ses tonuna karşı duyarlıdırlar. Sinirlilik ifadesi olan sert tonla , sevgi ifadesi olan yumuşak tonları çok iyi bir şekilde ayırt edebilirler.

TAT ALMA ve KOKLAMA: Vahşi atlar koklama duyularını taze ot ve su aramak için kullanır . Çiftleşme döneminde koku alma duyusu , hem kısraklar hem de aygırlar için çok önemlidir. Bunun da ötesinde, tüm atlar kendi cinslerinden olanı koklayarak tanırlar. Atların korkunun kokusunu alabildikleri söylenir. Bu ne derece gerçektir bilinmez ama gerçek olan bir şey ; binicilerinin sinirlerini hissettikleri kesindir. Atlar acı tat aldığı yiyeceği anında reddederler.Bu zehirli bitkileri yemelerini önleyen bir korunma mekanizmasıdır. At'lar şekerli yiyeceklerden çok hoşlanırlar. Kesme şeker ve Havucun eğitimlerde atı ödüllendirmek için kullanılması bu nedendendir. Ancak ata çok şeker verilmesi de ısırması için onu (özellikle el ile beslenirse) cesaretlendirebilir. Atların tat alma duyuları insanlara oranla daha az gelişmiş olduğundan, yiyecekleri yemeden önce ne olduğunu anlamak için koklarlar. Ata normalde sevmediği yiyecekler verilirken içine şekerli yiyecekler konulması, yemi yemesine yardımcı olabilir.

GÖRME :İnsanlara kıyasla atın görüş açısı , daha geniştir ancak derinliği daha azdır. Gözler başın her iki yanında olduğundan etrafı 160 0 - 170 0 açı ile görebilir. Bu da atın kuyruğunun arkası hariç etrafındaki her şeyi görebildiği anlamını taşır. Bir at gözlerini birbirinden bağımsız (biocular hareket) kullanabildiği gibi birlikte de kullanabilir. (monocular hareket) Biocular olarak baktığında,mesafeleri ayırt edebilir ancak daha dar bir alanı görebilir
Araştırmalara göre Atlar sınırlı olarak renk ayırt edebilir. Açık ve koyu renkler ile Kırmızı ve Mavi renkleri ayırt edebilir. Ancak YEŞİL ve GRİ yi ayırt edemezler.

AT NASIL ODAKLANIR

Sakin ve serinkanlı olduklarında tek gözleri ile uzaktaki objelere odaklanabilir. Her iki gözünü aynı anda bir noktaya odakladığında görüş açısı burnunun altına doğrudur. (dümdüz karşısı değil) yani baş - boyun aldığında sadece 2m. Çapında yeri görebilir. İlerisini sadece başını kaldırdığında görebilir.

Fotoğrafların büyük bir kısmında atların maniye yaklaşırken kafalarını kaldırdığını görürüz. Eğer binici atın kafasını kaldırmasını engellerse, at panikler ve daha hızlı gitmeye çalışır. Bunun nedeni atın önündeki nesneleri görmek istemesidir.

Engel atlamada atın kafasını sabitleyecek malzemeler kullanılması, binici için tehlikeli olabileceği gibi doğru da değildir. Bakış açılarının dışında oluşan seslerden rahatsız olduklarında kafalarını kaldırmak isterler.(etraflarını bu şekilde daha rahat görebildikleri için.) Bu durumda da atın başını sabitleyecek aletler kullanıldığında korku ve gerginlik belirtileri gösterirler. ( Kantarmayı normalden fazla çiğnemek , ve dişlerini gıcırdatmak , vs.