[RasitTunca]

VAAZ HAZIRLAMA VE SUNMA TEKNİKLERİ

Müslümanlara çeşitli zamanlarda ve mekânlarda çeşitli şekillerde nasihatlerde bulunup, onları iyiliğe, güzelliğe teşvik etmek, kötülüklere karşı ikaz etmek, Allahın nimetleri karşısında onlardaki şükür duygusunu geliştirmektir.

VAİZ;
Topluca ibadet edilen yerlerde ve özelliklerde Camilerde cemaati dini  yönden aydınlatmak amacıyla, ibadet öncesi ve sonrasında kürsüden öğütler veren Din Görevlisidir.



ادْعُ إِلِى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُم بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِين

فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَعِظْهُمْ وَقُل لَّهُمْ فِي أَنفُسِهِمْ قَوْلاً بَلِيغًا

Beliğ müessir söz söyle

Zikr (hatırlamak), Tekvir27,

Zikra (Uyarı), Müddessir 31,

Tezkire (İkaz, öğüt), Tâhâ 2-3, Gâşiye 21-22, Zâriyât 55,

Nasihat (Öğüt, dürüst samimi)

Tavsiye (birini hayırlı bir iş yapmaya teşvik)



VAAZ HAZIRLAMADA TEMEL İLKE

1.Bilgilendirmeyi ve bilinçlendirmeyi amaçlamak

2. Hikmet yanlısı olmak (Nahl 16/125)

3. Öğütle inandırmaya ve yönlendirmeye çalışmak

4. Konularda çeşitliliğe önem vermek (iman, ibadet, ahlâk ve sosyal ilişkiler)

5. Gerektiği yerde aşırıya kaçmadan duygulandırmak, heyecanlandırmak

6. Şefkat ve merhamet duygusunu güçlendirmeye çalışmak (Tevbe 9/128)

7. Toplumda birlik, beraberlik, sevgi, saygı ve hoşgörü duygularını pekiştirmeyi amaçlamak

8. Vahye bağlı kalarak gelişime açık olmak

9. Güncelliği gözetmek

10. Kolaylaştırıcı ve özendirici fikirlere öncelik vermek,

11. Müjdeleme ve uyarma arasındaki dengeyi gözetmek

12. Konuyla ilgili kaynaklarda seçiciliğe ve çeşitliliğe önem vermek

13. Toplumun dinî ve sosyo-kültürel yapısını gözetme

14. Dinî konuları diğer bilimlerle ilişkilendirmek

15. Kur’an ve sünnet ışığında değer üretmek

16. Süreye riayet etmek

VAAZ HAZIRLAMA AŞAMALARI

Konu seçimi

Plan

Bilgi toplama

Bilgileri düzenleyip harmanlama

Hazırlama

Kontrol etme



VAAZIN YAPILDIĞI YER

- Cuma vaazı

-Bayram vaazı

-Kandil günleri

-Hafta sonu

-Nişan, düğün, taziye vb. anlar

-İlçe pazarı günü



VAAZ PLANI



Dua

Konunun takdimi (Konunun önemini vurgulayacak birkaç cümle)

    Giriş

Konuyla ilgili ayet, hadis, olay, gazete veya televizyon haberi, nüzul sebebi veya vürud sebebi vb.



    Gelişme

Ayet ve Hadis yorumları, açıklayıcı bilgiler, şiirler, hikayeler, örnek olaylar, güncellemeler, cemaate soru ve cevaplar, hatıra ve gözlemler vs.



    Sonuç

Kısa özet, ana mesaj, öğütler, dua ve temenniler, bitiriş, Fatiha..



VAZIN HAZIRLANIŞI

Konu saha önceden tesbit edilmelidir.

1. Kaynakları belirleme

- Konuyla ilgili ayet ve hadisleri bulmak için mu’cemler, internet arama siteleri

- Tefsir ve hadis kitapları

- Siyer kitapları

- İlgili başka kaynaklar

- İslam ansk. Maddesi

- makaleler

2. Kaynaklardan not alma (fişleme)

3. Kompozisyon

4. Kontrol ve egzersiz yapma



İYİ HAZIRLANMIŞ BİR VAAZ

Konu günceldir.

Eğitici mesajlar içerir.

Dil ve üslup yönünden akıcı ve anlaşılabilirdir.

Sunuş irticalidir.

Hatip gösterişten uzak ve mütevazidir.

Hatip güvenilir ve söylenen fikirler delillere dayalıdır.

Göz iletişimi ve cemaat hâkimiyeti vardır.

Ayet ve hadisler, mealleriyle birlikte düzgün okunur

Üslup ikna edici, sevdirici ve yumuşaktır. (Nahl 16/125; Al-i İmran 3/159)

Hatip kolaylaştırıcı ve yapıcıdır.

Seçilen örnekler uygulanabilir ve günceldir.

Konu bütünlüğü korunmuştur.

Üslup akıcıdır.

Fikirler ayırıcı ve bölücü değil, birleştiricidir.

Hakaret ve aşağılama söz konusu değildir.

Cemaatin eğitim ve kültür düzeyine uygundur.

Süreye riayet edilir.

Bidat, hurafe ve israiliyat olmamalıdır.

[RasitTunca]

ÖRNEK BİR VAAZ PLANI

KONUMUZ: DUANIN HAYATIMIZDAKİ YERİ VE ÖNEMİ

GİRİŞ BÖLÜMÜ

(Giriş duası)

v  Konunun önemi ve takdimi

v  Duanın kelime ve ıstılahi manaları


GELİŞME BÖLÜMÜ

v  Dua yaratılışın gereğidir

v  Her şey Allahı tesbih eder

v  Ayetlerle duanın önemi

v  Hadislerle duanın önemi

v  Peygamberimizin hayatında dua

v  Duanın zamanı

v  Fiili ve kavli

v  Duanın kabulünün şartları

v  Usul ve adapları

v  Örnek dualar


SONUÇ BÖLÜMÜ

O halde…

Değerlendirme

Bitirme duası


VAAZ BAŞLANGIÇ DUASI

(ÖRNEK)


أَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ    بِسْــــمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

اَلْحَمَدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ، وَالصَّلاَةُ وَالسِّلاَمُ عَلىَ رَسوُلِنَا مُحَمَّدٍ، وَعَلىَ آلِهِ وَاَصْحَابِهِ أَجْمَعِينَ،



صَلُّوا عَلَى رسولِنا محمّد

صَلُّوا عَلَى شَفِيعِ ذُنُوبِنا محمّد

صَلُّوا عَلَى طبِيبِ قلُوبِنا محمّد



  رَبِّ اشْرَحْ لِي صَدْرِي، وَ يَسِّرْ لِي أمْرِي، وَ احْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِسَانِي، يَفْقَهُوا قَوْلِي، وَأُفَوِّضُ أمْرِي إلَي اللهِ، إنَّ اللهَ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ.

رَبِّ زِدْنِي عِلْماً وَ فَهْماً وَ أَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ

سُبْحَانَكَ لاَ عِلْمَ لَنَا إلاَّ مَا عَلَّمْتَنَا، إنَّكَ أَنْتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ

سُبْحَانَكَ لاَ فَهْمَ لَنَا إلاّ مَا فَهَّمْتَنَا، إنَّكَ أَنْتَ اْلجَوَّادُ اْلكَرِيمُ



  أمَّا بَعْدُ: فَاْلأَوَّل اللهُ، وَ الآخِرُ اللهُ، وَ الظاهِرُ اللهُ، وَ الباطِنُ اللهُ، فمَنْ كان في قلبِه اللهُ، فمُعِينُهُ في الدَّارَيْنِ اللهُ، وَمَنْ كَانَ في قَلْبِهِ غَيْرُ اللهِ، فَخَصْمُهُ في الدَّارَيْنِ اللهُ. لآ إلهَ إلاَّ اللهُ اْلمَلِكُ اْلحَقُّ اْلمُبِينُ، مُحَمّدٌ رَسُولُ اللهِ صَادِقُ اْلوَعْدِ اْلأَمِينُ، وَلاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّةَ إلاَّ بِاللهِ اْلعَلِيِّ اْلعَظِيمِ.

  أَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ    بِسْــــمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ: ................

  قَالَ عَلَيْهِ الصَّلاَةُ وَالسَّلاَمُ: .................



Not:  Ayet ve hadislerde konu bütünlüğüne dikkat edilmelidir.

        Vaazın süresine göre giriş duasında kısaltma yapılabilir.