Sevgililer Günü - Valentinesday Hakkında Bilgi Tarihçesi
Sevgililer Günü, her yılın 14 Şubat günü birçok ülkede kutlanan özel gündür. Kökeni, Roma Katolik Kilisesi'nin inanışına dayanan bu gün, Valentine ismindeki bir din adamının adına ilan edilen bir bayram günü olarak ortaya çıkmıştır. Bu sebeple bazı toplumlarda "Aziz Valentin Günü" (İngilizce: St. Valentine's Day) olarak bilinir. Valentine kelimesi, Batı medeniyetlerinde hoşlanılan kişi veya sevgili anlamlarında da kullanılır.
Günümüzde, bazı toplumlarda sevgililerin birbirine hediyeler aldığı, kartlar gönderdiği özel bir gün olarak devam etmektedir. Tahminlere göre 14 Şubat günü, tüm dünyada 1 milyar civarında kart gönderilmektedir. Bunun yanı sıra hediye alımlarından kaynaklı piyasada satışlar artmaktadır.
Tarihçe
Şubat ayı bereket festivalleri
1712 yılına ait İsveç almanağında 14 Şubat Valentine olarak belirtilmiş
Şubat ayı ortasının aşk ile ilişkisi antik çağlara dayanmaktadır. Antik Yunan takvimlerinde, Ocak ayı ortası ile Şubat ayı ortasının arasında kalan zaman Gamelyon ayı olarak adlandırılmıştı ve Zeus ile Hera'nın kutsal evliliğine adanmıştı.
Antik Roma'da 15 Şubat, bereket tanrısı Lupercus'un onuruna, Lupercalia günü olarak kutlanmaktaydı. Bu günde, Lupercus'un din adamları tanrıya keçi kurban ederlerdi. Daha sonra kafalarının üstüne koydukları bir parça keçi derisi ile Lupercus'u simgeleyerek, Roma sokaklarında koşturup, karşılaştıkları herkese dokunurlardı. Genç kızlar gönüllü olarak ileri atılır ve bereket tanrısının dokunuşundan paylarını almaya çabalarlardı. İnanışa göre bu dokunuş sayesinde doğurganlıkları kolaylaşacaktı.
Lupercalia bayramının arifesi olan 14 Şubat'ta genç erkeklerin genç kızların isimleri yazlı kura çekerek bayram boyunca 'çift' olma alışkanlığı vardı. 469'da Papa bu gayri-Hristiyan bayramını yasaklayarak sadece kura çekilişine izin verdi. Ancak artık kuralarda kızların değil azizlerin isimlerini yazılıydı.
Valentine
1908 tarihli Katolik Ansiklopedisi'ndeki eski şehitler listesinde, 14 Şubat gününe kayıtlı, inancı yüzünden öldürülmüş üç tane Aziz Valentine geçmektedir:
Sevgililer Günü Tarihçesi
Sevgililer Günü batı dünyasında “Valentine’s Day” olarak geçer ve
“Valentine” aslında bir kişidir ve Aziz Valentin diye geçer.
Aziz Valentin, aynı zamanda doktor olarak çalışan bir Katolik rahipti.
MS üçüncü yüzyılda İtalya’da yaşadı ve Roma’da bir rahip olarak görev yaptı.
Valentin, birbirlerine aşık olan ama İmparator 2.
Klaudius tarafından yasak olduğu için evlenemeyen
çiftleri gizlice evlendirmesiyle ünlenmiştir.
İmparator Klaudius, ordusu için yeni asker alırken,
evliliğin bu askerler için engel olacağını düşündüğü için evlilik yasağı koymuştu.
Ayrıca mevcut askerlerin de evlenmesini engellemek
istedi çünkü onlar için de evliliğin
engel teşkil edeceğini, işlerinden uzaklaştıracağını düşünüyordu.
İmparator Klaudius, Valentin’in çiftleri evlendirdiğini keşfettiğinde,
Valentin’i hapse gönderdi. Valentin, hapishanede geçirdiği zamanı,
İsa Mesih’in canını çarmıhta başkaları için verdiğini söyleyerek,
sevgiyle insanlara ulaşmaya devam etmek için kullandı.
Valentin’in bilgeliğinden çok etkilenen gardiyan
Asterius ile arkadaş oldu, Valentin’den
kızı Julia’ya derslerinde yardım etmesini istedi.
Julia kördü ve birisinin ona öğrenmesi için materyal okuması gerekiyordu.
Valentin, hapishanede onu ziyarete geldiğinde
onunla yaptığı çalışmalarla Julia ile arkadaş oldu.
İmparator Claudius da Valentin’i sevmeye geldi.
Valentine’yi affetmeyi teklif etti ve Valentin Hristiyan inancından vazgeçip
Roma tanrılarına ibadet etmeyi kabul ederse onu serbest bırakacaktı.
Valentin sadece inancını bırakmayı reddetmekle kalmadı,
aynı zamanda İmparator Klaudius’u İsa Mesih’e iman teşvik etti.
Valentin’in bu sadakati onun hayatına mal oldu. İmparator Klaudius,
Valentin’in bu kararına öfkelendi ve Valentin’i ölüme mahkum etti.
Öldürülmeden önce Valentin, Julia’yı İsa’ya yakın kalmaya
teşvik etmek ve arkadaşı olduğu için ona teşekkür etmek için son bir not yazdı.
“Valentin’den” diye notunu imzaladı.
Bu not, insanlara Valentin’in şehit edildiği gün olarak kutlanan
14 Şubat Sevgililer Günü’nde
insanlara kendi sevgi dolu mesajlarını yazmaya başlama konusunda ilham verdi.
Valentine 14 Şubat 270’te dövüldü, taşlandı ve
kafası kesilerek öldürüldü. Birçok genç çifte sevgi dolu hizmetini hatırlayan insanlar onun hayatını ve hizmetini kutlamaya başladı
ve Tanrı’nın insanlara mucizevi yollarla yardım etmek için çalıştığı bir
aziz olarak kabul edildi.
MS. 496’da
Papa Gelasius 14 Şubat’ı Sevgililer
Günü’nü resmi bayram günü olarak belirledi.
Romantik aşk ile Valentine arasındaki bağlantı tarihi dokümanlarda hiç geçmemektedir ve kimi tarihçilere göre sadece bir efsanedir. Valentine'nin onuruna kutlama günü, 14 Şubat 496 yılında Papa Gelasius tarafından ilan edilmiştir.
1969 yılında kilise takviminden Aziz Valentine gününü çıkarmıştır.
Orta Çağ
Romantik aşk ile Valentine arasındaki bağlantı ilk olarak 14. yüzyıla ait kaynaklarda görülmektedir. 1381 tarihli Parlement of Foules adlı kitaba göre, Fransa'da ve İngiltere'da 14 Şubat geleneksel olarak kuşların çiftleşme günü olarak bilinmekteydi. Günün bu özelliğinden dolayı sevgililer birbirlerine güzel sözler yazan notlar vermekteydi ve bu notlarda birbirlerine Valentine diye hitap etmekteydiler.
Hıristiyan olduğu için öldürülmüş din adamı Valentine ile romantik aşk arasındaki ilişkiyi anlatan efsanelerin 14. yüzyılda ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bu efsanelerde geçen başlıcaları şöyledir:
Valentine, öldürüleceği günden bir gün önce gardiyanın kız kardeşine "Valentine'ninden" imzalı bir aşk notu vermişti.
Romalı askerlerin evlenmesinin yasak olduğu dönemlerde; gizlice evlenmelerine yardım etmişti.
Günümüzde Sevgililer Günü
14 Şubat, 1800 yıllarda Amerikalı Esther Howland'ın ilk Sevgililer Günü kartını yollamasından bu yana çok sayıda insanın kutladığı toplumsal bir olay olmuştur. Bunun doğal sonucu olarak olayın ticari yönü çok fazla önem kazanmış, sevgililer günü tüm dünyada ticaretin canlandığı bir dönem haline gelmiştir.
Sevgililer günü adetleri
Sevgililer günündeki en yaygın uygulama eşe ya da sevgiliye verilen karttır. Bu kartlara sevgi mesajları, aşk şiirleri vs. yazılır.
Özellikle batı medeniyetlerinde, sevgilisi olmayanlar hoşlandıkları kişilere kart gönderir. Alıcı kişi, içinde genellikle "Sevgilim olur musun?" yazan bu imzasız kartın kimden geldiğini bulmaya çalışır.
Sevgililer gününde hemen herkes sevgililerine veya eşlerine bu günün ruhu ile bütünleşen, karşı tarafa sevgilerini anlatan hediyeler verir. Bu hediyelerin başında çiçekler ve çikolata gelir.
Sevgililer Gününü çiftler genellikle başbaşa geçirirler. Başbaşa gidilen romantik bir yemek ya da evde hazırlanan romantik bir sofra en yaygın kutlamalardandır.
Çiftler, Sevgililer Günü'nün gecesinin de özel olması için çaba gösterirler. Kimi çiftler, bu güne has, cinselliği ön plana çıkarıcı kıyafetler ve iç çamaşırları alırlar. En çok tercih edilen renk, tutkuyu sembolize eden kırmızıdır.
Bunların yanı sıra, Sevgililer Günü çok sayıda evlenme teklifinin de gerçekleştiği bir gündür.
Dünyada sevgililer günü
Suudi Arabistan'da resmi olarak da sevgililer günü kutlamasında kullanılan ürünlerin satışı yasaklanmıştır. Özbekistan,Türkmenistan, Malezya, Endonezya, İran ve Pakistan Sevgililer gününü kutlamayan ülkelerdir.
Kar©glan Başağaçlı Raşit Tunca
